Ochrona lasu jest szerokim pojęciem obejmującym szereg  czynności wykonywanych w ramach działalności prowadzonej przez Lasy Państwowe. Wiedza o procesach zachodzących w przyrodzie i kontrola stanu środowiska leśnego pozwalają na wczesną diagnozę zagrożeń, mogących wpłynąć negatywnie na stan lasu. Co roku leśnicy podejmują działania zmierzające do zachowania trwałości lasu i zwiększania jego naturalnej odporności.

Zabiegi ochrony lasu zgrupowane są w kilku działach, w zależności od celu działania i przyczyn.

Ochrona lasu przed czynnikami biotycznymi

·         ochrona lasu przed szkodliwymi owadami,

·          ochrona lasu przed grzybami patogenicznymi,

·          ochrona lasu przed szkodami wyrządzanymi przez zwierzynę leśną,

·          ochrona lasu przed szkodami pochodzenia antropogenicznego,

     Lasy Nadleśnictwa Miłomłyn są stosunkowo odporne na działanie zagrożeń biotycznych i abiotycznych. Nadleśnictwo nie jest położone w strefie stałych ognisk gradacyjnych szkodników pierwotnych sosny, a zatem nie jest bezpośrednio narażone na wystąpienie oraz szkody w pierwszym okresie gradacyjnego występowania szkodliwych owadów. Poniżej przedstawiona jest skrótowa analiza tego problemu.

BRUDNICA MNISZKA

W ostatnim dziesięcioleciu nie wystąpił intensywny pojaw „dyżurnego" szkodnika drzewostanów sosnowych czyli brudnicy mniszki. Ostatni pojaw gradacyjny tego owada wystąpił w roku 1993 i po skutecznym jego zwalczaniu na pow. 3332 ha preparatem biologicznym FORAY, jego populacja nie odbudowała się do poziomu zagrażającemu trwałości lasu.

KORNIK DRUKARZ

W ostatnich latach osłabienie drzewostanów świerkowych spowodowane deficytem wody spowodowało wystąpienie gradacyjnego pojawu kornika drukarza. Skuteczność zwalczania kornika polega na systematycznym wyznaczaniu i wyrabianiu drzew trocinkowych oraz rotacja surowca świerkowego. Od roku 2005 można zauważyć znaczący spadek wydzielania się drzew trocinowych, co może świadczyć o załamywaniu się gradacji.

ZAGROŻENIE UPRAW ZE STRONY SZELINIAKA

Zagrożenie to występuje stale. W ostatnich latach, dzięki stosowaniu opracowanej przez Nadleśnictwo metody punktowego stosowania insektycydów (maczanie korzeni sadzonek gatunków iglastych na szkółce w preparacie AQUAGEL z insektycydem), rozmiar szkód powodowanych przez szeliniaka uległ zminimalizowaniu.

PIĘDZIK PRZEDZIMEK

Owad ten notowany jest na terenie Nadleśnictwa w istotnej ilości od roku 2001. Zasięg jego występowania w drzewostanach stale wzrasta. Na razie nie stosowano zabiegów zwalczających tego szkodnika.

Ważnymi sprzymierzeńcami leśników w walce z nadmiernym rozmnożeniem się szkodliwych owadów są ptaki. Aby poprawić ich warunki bytowania, Nadleśnictwo wywiesza w lasach budki lęgowe, a zimą, gdy panują trudne warunki, dokarmia.

HUBA KORZENIOWA I OPIEŃKA MIODOWA

Zagrożenie ze strony grzybów w drzewostanach porolnych, które w Nadleśnictwie Miłomłyn zajmują 2887,77 ha stanowi głownie huba korzeniowa oraz opieńka miodowa.

W ostatnich latach szkody od tych patogenów wykazują tendencję spadkową

ZAMIERANIE DĘBÓW I JESIONÓW

Od roku 2002 nasila się proces zamierania jesionów i dębów. Bezpośrednimi sprawcami tej choroby są grzyby patogeniczne, lecz można przypuszczać, iż pośrednią przyczyną są zmiany klimatyczne, powodujące osłabienie drzew tych gatunków. Choroba ta jest monitorowana przez Instytut Badawczy Leśnictwa. Dotychczasowe działania Nadleśnictwa polegają na usuwaniu zamierających drzew

ZWIERZYNA PŁOWA

Podstawową metodą zapobiegania szkodom od zwierzyny płowej jest grodzenie siatką leśną upraw zagrożonych szkodami. Metoda ta została wybrana ze względu na następujące przesłanki:

• niski koszt jednostkowy (z możliwością odzyskania części kosztów przy powtórnym wykorzystaniu siatki,
• jednorazowość zabiegu i długotrwałość jego działania,
• niska szkodliwość ekologiczna zastosowanego środka ochronnego.

Od roku 2003 Nadleśnictwo mocno ograniczyło  stosowanie repelentów chemicznych na terenach odnowień ze względu na niską ich skuteczność przy dość wysokich kosztach ich stosowania (konieczność nawrotów w kolejnych latach). Środki chemiczne stosowane są na niektórych uprawach zakładanych na gruntach porolnych.

O skuteczności stosowanych zabezpieczeń świadczy niski poziom szkód od zwierzyny i dobra jakość upraw i młodników.

ZAŚMIECANIE LASU

Ze względu na atrakcyjność turystyczną terenu Nadleśnictwa, krzyżowanie się na tym terenie ważnych tras drogowych oraz obejmowanie zasięgiem miasta Ostróda, zaśmiecanie lasu stanowi ważny i stale narastający problem. Uprzątanie śmieci wzdłuż traktów komunikacyjnych koordynowane jest z zarządcami dróg. Nadleśnictwo dużą wagę przywiązuje do stosowania profilaktyki informując o tym problemie podczas prelekcji w szkołach czy w trakcie oprowadzania wycieczek młodzieży na ścieżce ekologicznej.

Ochrona lasu przed czynnikami abiotycznymi

·         ochrona lasu przed pożarami

·         ochrona lasu przed szkodami powodowanymi przez wiatry i śnieg.

POŻARY LASU

W ostatnich latach na terenie Nadleśnictwa Miłomłyn zanotowano wyraźny spadek liczby pożarów. Skutkiem tego od 01.01.2014 r. Nadleśnictwo zakwalifikowane zostało do najniższej 3 kategorii zagrożenia pożarowego.

Wszystkie pożary jakie w ostatnich latach powstały na gruntach Nadleśnictwa Miłomłyn wywołane zostały w wyniku podpaleń.

W chwili obecnej największe zagrożenie stwarzają intensywne opady śniegu, huraganowe wiatry, letnie susze oraz podtopienia, które to czynniki w ostatnim dziesięcioleciu powodowały najwięcej uszkodzeń w drzewostanach

SUSZA

Występowanie lat z wysokimi temperaturami wydaje się być trendem stałym wzrastającym w ostatnich latach. Dodatkowo nakładają się na to bezśnieżne i ciepłe zimy. Powoduje to trwały spadek wód gruntowych, a co za tym idzie zwiększone wypady na uprawach jedno i dwuletnich oraz osłabienie drzew o płaskim systemie korzeniowym (zwłaszcza świerków).

SZKODY OD WIATRU

Rozmiar szkód od wiatru w Nadleśnictwie Miłomłyn w ostatnim okresie nie przybrał rozmiarów katastrofalnych, lecz w niektórych latach w znacznym stopniu wpływał na wzrost rozmiaru użytków przygodnych, tak rębnych, jak przede wszystkim przedrębnych.

ŚNIEGOŁOMY

W listopadzie 2006 roku, na powierzchni około 15079 ha (powierzchnia całego Nadleśnictwa wynosi 19.115,66 ha), miłomłyńskie drzewostany zostały znacznie uszkodzone przez intensywne opady śniegu (w ciągu czterech dni 02.11.-05.011.2006 spadło ok. 70 cm śniegu). Bezwietrzna pogoda, nagromadzony w gałęziach mokry śnieg spowodowały obłamanie koron drzew. Szacowana masa powstałych wtedy śniegołomów wyniosła ponad 500000 m³       (jest to ilość drewna jaką pozyskuje się w nadleśnictwie przez sześć lat!).